Aram Khachaturian - Lullaby (from Gayane) by Leila Sd

آرام خاچاتوریان زادهٔ ۶ ژوئن ۱۹۰۳ در تفلیس، گرجستان - یک آهنگ‌ساز و رهبر ارکستر، ارمنی در سال‌های حکومت اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی بود؛ که آثارش بیشتر تحت تأثیر موسیقی سنتی ارمنی بود. وی مدت‌ها مسئولیت اتحادیه آهنگ‌سازان شوروی را به عهده داشت.

از ویژگی‌های موسیقی خاچاتوریان سازبندی نغمه‌ای و متنوع و ضرب آهنگ‌های ویژه‌است.
خاچاتوریان از همان آغاز مجذوب موسیقی سنتی ارمنی شد که در محیط زندگی‌اش می‌شنید. در دورهٔ تحصیل در مدرسه نواختن هورن را آموخت و با آموختن دقیق زبان روسی در سن ۱۹سالگی به مسکو رفت تا در آنجا در دانشگاه دولتی در رشتهٔ زیست‌شناسی تحصیل کند. چند ماه نگذشت که خاچاتوریان رشتهٔ خود را عوض کرده و در مؤسسه آموزش موسیقی کالج موسیقی دولتی گنسین در رشتهٔ ساز ویلونسل نام‌نویسی کرد.
خاچاتوریان سه سال بعد وارد کلاس آهنگ‌سازی و یک سال پس از آن وارد کنسرواتوار چایکوفسکی مسکو شد. وی در آن‌جا تحت نظر استادانی هم‌چون نیکولای میاسکوفسکی و میخائیل گنسین آموزش دید.
آرام خاچاتوریان در این کنسوراتوار به همراه سرگئی پروکوفیف و دمیتری شوستاکوویچ به عنوان یکی از محبوب‌ترین و موفق‌ترین آهنگ‌سازان دورهٔ شوروی شناخته شد.
او در سال ۱۹۳۳ تحصیل خود را به پایان رساند و با هم‌دانشگاهی خود نینا ماکاروا ازدواج کرد.
نخستین اثر و سمفونی بزرگ او پایان‌نامه تحصیلی او بود. خاچاتوریان با نخستین کنسرتو پیانوی خود (۱۹۳۷) در سطح بین‌المللی شناخته شد و این معروفیت با اجرای کنسرتوی ویولن او در سال ۱۹۴۰ بیشتر شد. خاچاتوریان این کنسرتوی ویولن را برای داوید اویستراخ نوشته‌بود.
آثار موسیقایی آرام خاچاتوریان متأثر از موسیقی فرانسوی، قفقاز و سنن فرهنگی روسیه جنونی و شرقی بود. با کنسرتو پیانو، کنسرتو ویلن و رقص شمشیر که برگزیده‌ای از بالهٔ گایانه بود، پیش و پس از جنگ جهانی دوم در سراسر اروپا شهرت یافت.
کارهای اصلی او عبارتند از ۳ باله، موسیقی صحنه و فیلم، یک (سرود استالین) برای کر و ارکستر، ۲ سنفونی، کنسرتوهایی برای پیانو، ویلن، ویلنسل، ویلن و ویلنسل، یک سونات.
او همچنین آهنگ‌هایی برای ویلن و پیانو، آثاری برای پیانو ساخت و تنظیم‌هایی برای رقص‌های عامیانه، قطعاتی برای بالالایکا، مارش، سروده‌های عامیانه و سرودهای میهنی داشت.
او به تدریج تغییر مسیر داد و به قالب‌های گسترده‌تر موسیقی پرداخت. در سال ۱۹۳۲ یک قطعه توکاتا برای پیانو ساخت که توجه زیادی را برانگیخت و یک سال بعد اثر جدیدی به نام سوئیت رقص را برای ارکستر سمفونی ساخت.
پس از آن او کار بر روی موسیقی نمایش‌نامه‌های مختلف را آغاز نمود، از مهم‌ترین آثار او در این ژانر می‌توان به بیوه والنسیایی در سال ۱۹۴۰ و نقاب‌بازی در ۱۹۴۱ اشاره کرد. در سال ۱۹۴۴ سرود ملی ارمنستان را تصنیف کرد. خاچاتوریان از سینما نیز غافل نماند و آثار مهمی در این زمینه ارائه نموده که فیلم‌های پپو و زنگزور بارزترین آنها به شمار می‌آیند.

رقص شمشیر اثر خاچاتوریان یکی از برجسته‌ترین آثار موسیقایی سدهٔ بیستم به شمار می‌آید. بسیاری از منتقدان هنری و صاحب نظران عرصه موسیقی یکی از دلایل بی عیب و نقص بودن اجرا و نحوه ضبط رقص شمشیر را مربوط به این می‌دانند که خاچاطوریان علاوه بر آهنگ‌سازی، خود رهبر ارکستر نیز بوده‌است. خاچاتوریان چند سال پیش از مرگش، دربارهٔ این اثر اظهار داشته: «بسیار خرسندم که رقص شمشیر با استقبال قشرها مختلف روبرو شده و از زمان ساخت آن در سال ۱۹۴۲ تا به امروز هنوز زنده‌است، امیدوارم در دهه‌های آینده نیز از این اثر یاد شود و کماکان زنده باقی بماند.» و این چنین نیز شد، نه تنها رقص شمشیر هنوز به عنوان اثری ماندگار باقی است، بلکه توسط نوازندگان بزرگ جاز نیز اجرا شده‌است.

فعالیت او در مقام رهبر ارکستر در تاریخ ۱۰ فوریه سال ۱۹۵۰ بود و در تابستان همان سال او قرارداد رهبری ۱۵ کنسرت در شهرهای بزرگ روسیه را به امضا رساند. بسیاری از بزرگان موسیقی او را یکی از کم‌نظیرترین رهبران ارکستر جهان به شمار آورده‌اند؛ ویکتور پیکازیان نوازنده صاحب نام ویولن، همکاری با این هنرمند بزرگ را اینگونه توصیف می‌کند: «نوازندگی تحت رهبری خاچاطوریان بسیار راحت و لذت بخش بود. او با تبحر خارق‌العاده اش حداکثر توانایی‌های اعضای ارکستر و تک نوازان را به کار می‌گرفت و به کلیه مراحل کار خود اشراف کامل داشت و شنوندگان را به شدت تحت تأثیر قرار می‌داد.»

آرام خاچاتوریان موسیقی باله اسپارتاکوس را در سال ۱۹۵۴ ساخت. سوژه باله دربارهٔ شورش برده‌ها به رهبری اسپارتاکوس در روم قدیم در سال ۷۱ پیش از .
میلاد است

منبع:سایت ویکی پدیا